İstiklal Marşındaki İsim ve Sıfat Tamlamaları
Arkadaşlar
İstiklal Marşının 10 kıtasındaki isim tamlamaları ve sıfat tamlamalarını sizler
için açık ve anlaşılır biçimde göstermeye çalıştık. İstiklal Marşında geçen
isim tamalamalarını kırmızı renkte, sıfat tamlamalarını ise siyah renkte
gösterdik. Zaten her kıtanın aşağısında da tüm tamlamaların türlerini
belirttik. İstiklal Marşındaki belirtili isim tamlamaları, belirtisiz isim
tamlamaları, takısız isim tamlamaları ve zincirleme isim tamlamaları
belirtilmiştir.
İstiklal
Marşındaki tamlamalar çalışmasına geçmeden önce yararlı birkaç ipucu verelim
isterseniz:
Sıfat
Tamlaması Nasıl Bulunur?
Sıfat
tamalamasını bulmak için sıfatları iyi bilmeniz şarttır arkadaşlar. Bir cümlede
geçen sıfatı bulduğunuz an, sıfat tamlamasını da bulmuşsunuzdur demektir. Çünkü
sıfat tamlaması demek sıfat ve hemen sonrasında gelen ismin toplamı demektir.
Örneğin diyelim ki ‘’Kırmızı gömlek aldım.’’ Cümlesindeki sıfat tamlamasını
bulacaksınız. Önce sıfatı bulmanız gerekiyor. Burada ‘’kırmızı’’ kelimesi sıfattır.
Sıfatlar bir isimden önce geldiği için de ‘’gömlek’’ kelimesi isimdir. İkisini
birleştirirsek ‘’kırmızı gömlek’’ olur ki bu da sıfat tamlamasıdır.
İsim
Tamlamaları Hakkında Kısa Bilgi
Dört
tane isim tamlaması türü vardır: İsim tamalamaları şunlardır:
-Belirtili
İsim Tamlaması:
(öğretmenin kitabı)
-Belirtisiz
İsim Tamlaması:
(öğretmen kitabı)
-Takısız
İsim Tamlaması:
(cam bardak)
-Zincirleme
İsim Tamlaması:
(Öğretmenin kılavuz kitabı)
KIRMIZI ile gösterilenler İSİM TAMLAMASI
SİYAH ile gösterilenler SIFAT TAMLAMASI
İSTİKLAL
MARŞINDAKİ İSİM VE SIFAT TAMLAMALARI
Korkma,
sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
O
benim milletimin
yıldızıdır,
parlayacak;
O
benimdir, o benim
milletimindir ancak.
Bu
şafaklarda: sıfat tamlaması
Yüzen
al sancak: sıfat tamlaması
Tüten
en son ocak: sıfat tamlaması
Yurdumun
üstünde: belirtili isim tamlaması
Milletimin
yıldızı: belirtili isim tamlaması
Benim
milletim: belirtili isim tamlaması
Çatma,
kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal!
Kahraman
ırkıma bir
gül... Ne bu şiddet, bu celal?
Sana
olmaz dökülen kanlarımız sonra helal;
(Milletimin
)Hakkıdır,
Hakk'a tapan milletimin istiklal.
Nazlı
hilal: sıfat tamlaması
Kahraman
ırkıma: sıfat tamlaması
Bu
şiddet: sıfat tamlaması
Bu
celal: sıfat tamlaması
Tapan
milletimin: sıfat tamlaması
Milletimin
hakkı: belirtili isim tamlaması
Ben
ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım.
Hangi
çılgın bana
zincir vuracakmış? Şaşarım!
Kükremiş
sel gibiyim:
Bendimi çiğner, aşarım;
Yırtarım
dağları, enginlere sığmam taşarım.
Hangi
çılgın: sıfat tamlaması
Kükremiş
sel: sıfat tamlaması
Garb'ın
afakını sarmışsa çelik
zırhlı duvar;
Benim iman
dolu göğsüm gibi serhaddim var.
Ulusun,
korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar,
''Medeniyet!''
dediğin tek dişi kalmış canavar?
Çelik
zırhlı duvar: sıfat tamlaması
İman
dolu göğsüm: sıfat tamlaması
Böyle
bir iman: sıfat tamlaması
Tek
diş: sıfat tamlaması
Tek
dişi kalmış canavar: sıfat tamlaması
Garbın
afakını: belirtili isim tamlaması
Arkadaş!
Yurduma alçakları uğratma sakın;
Siper
et gövdeni, dursun bu hayasızca akın.
Doğacaktır
sana va'dettiği günler Hakk'ın...
Kim
bilir, belki yarın, belki yarından da yakın.
Hayasızca
akın: sıfat tamlaması
Va’dettiği
günler: sıfat tamlaması
Bastığın
yerleri ''toprak!''
diyerek geçme, tanı!
Düşün
altındaki binlerce kefensiz yatanı.
Sen şehid oğlusun, incitme, yazıktır, atanı:
Verme,
dünyaları alsan da, bu cennet vatanı.
Bastığın
yerleri: sıfat tamlaması
Binlerce
kefensiz yatanı: sıfat tamlaması
Bu
cennet: sıfat tamlaması
Şehid
oğlu: belirtisiz isim tamlaması
Kim bu
cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?
Şüheda
fışkıracak toprağı sıksan, şüheda!
Canı,
cananı, bütün varımı alsın da Huda,
Etmesin
tek vatanımdan beni dünyada cüda.
Bu
cennet: sıfat tamlaması
Bütün
varımı: sıfat tamlaması
Ruhumun senden İlahi şudur ancak emeli:
Değmesin ma'bedimin göğsüne na-mahrem eli;
Bu
ezanlar --
ki şehadetleri dinin
temeli --
Ebedi, yurdumun üstünde benim inlemeli.
Bu
ezanlar: sıfat tamlaması
Ruhumun
emeli: belirtili isim tamlaması
Mabedimin
göğsü: belirtili isim tamlaması
Dinin
temeli: belirtili isim tamlaması
Yurdumun
üstü: belirtili isim tamlaması
O
zaman vecd
ile bin secde eder -- varsa -- taşım;
Her
cerihamda,
İlahi, boşanıp kanlı yaşım,
Fışkırır
ruh-i mücerred gibi yerden na'şım!
O
zaman yükselerek
Arş'a değer, belki, başım.
O
zaman: sıfat tamlaması
Bin
secde: sıfat tamlaması
Her
ceriham: sıfat tamlaması
Kanlı
yaşım: sıfat tamlaması
O
zaman: sıfat tamlaması
Dalgalan
sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal!
Olsun
artık dökülen kanlarımın (kanlarımın) hepsi helal.
Ebediyyen
sana yok, ırkıma yok izmihlal:
(Bayrağımın
)Hakkıdır, hür
yaşamış, bayrağımın hürriyet;
(Milletimin)
Hakkıdır, Hakk'a
tapan, milletimin istiklal.
Şanlı
hilal: sıfat tamlaması
Dökülen
kanlarımın: sıfat tamlaması
Hür
yaşamış bayrağım: sıfat tamlaması
Hakka
tapan millet: sıfat tamlaması
Kanlarımın
hepsi: belirtili isim tamlaması
Bayrağımın
hakkı: belirtili isim tamlaması
Milletimin
hakkı: belirtili isim tamlaması